Tradycje wielkanocne w Gruzji są podobne do zwyczajów innych narodów wyznających wiarę prawosławną. Istnieją jednak pewne różnice, które dodają wakacjom szczególnego smaku. Wielkanoc we współczesnej Gruzji łączy klasyczne rytuały kościelne i dawne zabawy ludowe.
Obchody Jasnej Wielkanocy w Gruzji odbywają się jednocześnie z całym światem prawosławnym. Święto tradycyjnie rozpoczyna się w Wielki Piątek i trwa do wtorku następnego tygodnia. Dni od Wielkiego Czwartku do Poniedziałku Jasnego Tygodnia włącznie w Gruzji mają status dni ustawowo wolnych od pracy.
Obchody Wielkanocy kościelnej w Gruzji
Święto Zmartwychwstania Chrystusa (gruzińska Akhdgoma) obchodzone jest w Gruzji szczególnie uroczyście. Tydzień Męki Pańskiej (tydzień wielkanocny) jest przeznaczony na modlitwy i posty, w te dni wierzący chrześcijanie uczęszczają na ustawowe nabożeństwa kościelne. W przeddzień Wielkiego Czwartku w niektórych regionach kraju nadal odbywa się starożytny rytuał „oczyszczania ogniem”. Późnym wieczorem w środę rozpalane są ogniska, które przeskakują nad ogniem, „oczyszczając się” w ten sposób z grzechów nagromadzonych w ciągu roku. Tradycja, wywodząca się z czasów przedchrześcijańskich, harmonijnie połączyła się z prawosławiem i nabrała wzniosłego znaczenia.
Wielki Piątek w Gruzji uważany jest za najbardziej żałobny dzień w roku. Chrześcijanie przez cały dzień powstrzymują się od jedzenia i jakiejkolwiek pracy, cały wolny czas spędzają w kościołach. Pod koniec obrzędu pogrzebowego Całunu parafianie rozpoczynają przygotowania do uroczystości: malują jajka i pieką twarożek wielkanocny.
W Wielką Sobotę wczesnym rankiem otacza się Całun wokół kościoła, po czym umieszcza się go w centrum świątyni. W tym dniu przestrzega się ścisłego postu. Osoby przygotowujące się do sakramentu na nabożeństwie Paschy powstrzymują się od przyjmowania jakichkolwiek posiłków po godzinie szóstej wieczorem. W noc Wielkiej Soboty, po północy, parafianie gratulują sobie nawzajem jasnego święta Niedzieli Chrystusa. Drugiego dnia po Wielkanocy wierni upamiętniają swoich zmarłych krewnych i odwiedzają ich groby.
Tradycje obchodzenia Wielkanocy w różnych regionach Gruzji
W górzystych regionach Gruzji Wielkanoc obchodzona jest w szczególny sposób. Wiele osad ma swoje tradycje. Na przykład we wsi Sno – ojczyźnie Katolikosa-Patriarchy całej Gruzji Ilii II – w tym dniu miejscowi chłopcy brali udział w zawodach łuczniczych. Jako cele używano kolorowych jajek.
Mieszkańcy wioski Shukhuti w zachodniej Gruzji nadal grają w Lelo Burti, starą grę w piłkę. Zawody przypominają rugby: gracze mogą w dowolny sposób przejąć piłkę. Piłkę wykonują sami mieszkańcy, jej waga to ok. 16 kg. Wygrywa drużyna, która z piłką przepłynie rzekę i pozostawi ją po drugiej stronie. Zwycięzcy zabierają piłkę na cmentarz na znak szacunku dla swoich zmarłych przodków.
W południowej Gruzji po nocnej nabożeństwie w kościele parafianie wracają do domów, a rano kobiety w piecach tandoor wypiekają specjalny chleb wielkanocny, który tego dnia jest głównym daniem na świątecznym stole. Mężczyźni natomiast zajmują się grillowaniem mięsa. Z reguły szynki wieprzowe są używane specjalnie do świętowania. Na świątecznym stole, obok chleba i smażonego mięsa, zawsze obecne jest lokalne wino i ser.
Kachetia (historyczny region we wschodniej Gruzji) ma swoje własne wspaniałe tradycje. Na przykład Wielki Piątek jest tutaj jedynym dniem w roku, w którym obowiązuje ścisły zakaz picia wina. Święta Wielkanocne na wschodzie kraju są szeroko i wesoło obchodzone: przez cały świąteczny tydzień wierzący odwiedzają się nawzajem, organizują uczty z piosenkami i rozrywką. Głównym daniem na stole jest grillowana jagnięcina.
