Ciasto wielkanocne jest znanym atrybutem tego święta religijnego, bez którego świętowanie jest już nie do pomyślenia. Ten obfity, pachnący chleb, zapalony w kościele, wydaje się szczególnie smaczny po zakończeniu postu. Dlaczego wielkanocne ciasta piecze się na Wielkanoc? Odpowiedź na to pytanie tkwi w starożytnej tradycji chrześcijańskiej.
Według legendy po swoim zmartwychwstaniu Chrystus ukazał się apostołom podczas posiłków. Dla niego zawsze zostawiali wolne miejsce przy stole i chlebie. Z czasem pojawiła się tradycja religijna w dniu Zmartwychwstania Bożego, aby przynosić chleb do kościoła i zostawiać go na specjalnym stole. Następnie nazwano go greckim słowem „artos”. Górną część artos ozdobiono krzyżem, który symbolizował zwycięstwo Jezusa nad śmiercią.
Przez cały Jasny Tydzień podczas procesji wokół świątyni noszono artos. W sobotę przed świętem chleb był dzielony na kawałki i rozdawany parafianom po wczesnym nabożeństwie. Stopniowo nowa tradycja przeszła do domów, ale wierzący muszą konsekrować swoje wielkanocne ciasta w świątyni. Cylindryczny kształt tortu tłumaczy okrągły kształt całunu Jezusa Chrystusa. Stąd wzięła się nowa nazwa „kulich”, która w tłumaczeniu z hiszpańskiego kulich oznacza „okrągły chleb”. To słowo, bardziej znane rosyjskim uchu, pochodzi od greckiego kollikion. Ta sama nazwa jest używana w wielu innych krajach, takich jak Francja (koulitch).
Chrześcijanie kładąc wielkanocny tort na stole oddają hołd ofierze Chrystusa, a sam chleb symbolizuje obecność Jezusa w ich domu. Z tym daniem wielkanocnym wiąże się kilka znaków. Na przykład uważa się, że jeśli ciasto odniesie sukces, to w rodzinie będzie szczęście i dobrobyt przez cały rok. Dziś wiele osób kupuje ten chleb, ale o wiele ważniejsze jest, aby przygotować go samemu, wypełniając dom ciepłym aromatem wypieków, wprawiając w błogi nastrój.
Do przygotowania ciasta wielkanocnego używa się ciasta maślanego. Korzeń tej okoliczności należy szukać także w starożytnych legendach. Uważa się, że przed ich zmartwychwstaniem Pan i jego apostołowie jedli przaśny chleb, a po nim chleb na zakwasie. Tak powstała tradycja, która przetrwała do dziś.
Do współczesnych ciast wielkanocnych dodaje się lekkie rodzynki, a wierzch ozdobiony jest słodkim białym lukrem z ubitych białek, posypanym dekoracyjną posypką lub obrazkami waflowymi z wielkanocnymi symbolami. Ciasto nie powinno być krojone pionowo, ale poziomo w kółko. Jeśli ciasto jest bardzo wysokie, wierzch zostawia się na koniec, przykrywając nim pozostały chleb. Kulich jest głównym symbolem święta, maluje się też jajka i przygotowuje wielkanocny twarożek. Oprócz przestrzegania rytuału religijnego, potrawy te są świetne dla ciała po długim Poście.
